BILANS 2020:  KRÓL MÓGŁ BYĆ TYLKO JEDEN!

Gdyby napisać na wstępie, że nie był to dobry a nawet wyjątkowy czy nadzwyczajny rok, to tak, jakby nic nie napisać. Jeszcze w styczniu i lutym nic nie wskazywało na to, że epidemia korona wirusa szybko przejdzie w pandemię, która zdemoluje totalnie świat i życie jego mieszkańców. Ogłoszona na przełomie marca/kwietnia blokada zamknęła szkoły i uczelnie, kina i galerie handlowe, teatry i restauracje, a potem lotniska, hotele i granice. Ograniczyła do absolutnego minimum kontakty międzyludzkie, firmowe, gospodarcze i kulturalne.

Siedzieliśmy, podobnie jak połowa świata w domach, „skazani” (cudzysłów uzasadniony bo mimo wszystko trzeba podkreślić umowność sytuacji) na telewizję. Na szczęście rynek telewizyjny urósł przed dekady do takich rozmiarów, że załamanie produkcji i brak bezpośrednich kontaktów, nie zaszkodziło mu tak, jak branży filmowej i biznesowi kinowemu.

Nad Wisłą rok 2020 przyniósł potwierdzenie tych wszystkich mankamentów polskiego rynku telewizyjnego, jakie znaliśmy i widzieliśmy od dawna. Wciąż nieuregulowana kwestia finansowania mediów publicznych ponownie zaowocowała tak wygodnym dla rządu (kto daje ten kontroluje i wymaga) rozwiązaniem w postaci ponad dwumiliardowej dotacji z budżetu. Ekipy z Woronicza i Placu Powstańców w związku z tym nawet nie starają się markować, że telewizja publiczna nie jest telewizją partyjno- rządowa, działająca tylko i wyłącznie na potrzeby i w interesie jednego ugrupowania partyjnego. Widać to było doskonale podczas kampanii poprzedzającej wybory prezydenckie, widać na co dzień szczególnie w antenowych działaniach kanałów informacyjnych TVP. Ułatwia jej to postawa opozycji, która nawet w newralgicznych momentach nie jest w stanie się zorganizować.

W nowej, wymuszonej okolicznościami sytuacji, publiczny nadawca ujawnił programową wręcz niefachowość i niezdolność do wypełniania podstawowych obowiązków misyjnych. Wcześniej zresztą usunął z ramówek właściwie wszystkie programy, które mogłyby uchodzić za pełniące misję a tegoroczne roszady w kanale kulturalnym dopełniły obrazu zniszczenia.

Na szczęście polski telewidz ma z czego wybierać i chętnie z tego prawa korzysta. Kanały i stacje komercyjne z powodzeniem zresztą wypełniają pole opuszczone przez rozmiłowanego w festiwalach, sylwestrach i muzyce chodnikowej państwowym molochu.

Przykład najlepszy to „Król” firmowany przez polski odział francuskiego koncernu medialnego, który stworzył  reżyserowi Janowi P. Matuszyńskiemu idealne warunki do pracy, dzięki czemu powstał serial, który już się zapisał w historii polskiej telewizji a może zaistnieje także w Europie i dalej, bo ma ku temu wszystkie zalety.

Kolejne ważne i zapamiętane przez masową publiczność produkcje również nie powstały za państwowe pieniądze. Mowa o wstrząsających dokumentach braci Sekielskich „Tylko nie mów nikomu” o pedofilii w polskim kościele katolickim oraz reportażach Marcina Gutowskiego, których negatywnym bohaterem był jeden z kościelnych hierarchów. Tenże był zresztą sprawcą największej publicznej auto kompromitacji w ostatnich dekadach i jak się wydaje do dzisiaj wciąż nie rozumie jej źródeł i skutków.

Na co dzień świetnie sprawdziły się propozycje filmowe duetu Cinemax i kanału FilmBox Arthouse bo do wysokiej jakościowo oferty HBO, C+, National Geographic i Discovery Channel jesteśmy przyzwyczajeni od lat.

Rok 2021 już na wstępie, wobec kolejnej fali obostrzeń, nie wróży światu najlepiej ale jest cicha nadzieja, że w jego drugiej połowie zaczniemy powoli wracać do normalności. Oby!

WYDARZENIE ROKU:

 

  • Dzięki gapiostwu dwóch posłanek opozycji nie udało się zerwać kworum w sprawie przyznania 1,95 mld zł mediom publicznym. Sejm przyjął poselski projekt ustawy o rekompensacie abonamentowej dla Telewizji Polskiej i Polskiego Radia.
  • Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji z opóźnieniem albo w ogóle nie reagowała na skargi dotyczące przede wszystkim działalności emisyjnej publicznych mediów (paski grozy w TVP Info, kampania prezydencka, permanentne kłamstwa i insynuacje, „żarty” z liderki Strajku Kobiet). Stanowczo natomiast zareagowała w jednej sprawie. Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wezwał stację TVN24, żeby nie stosowała określenia „Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej” w kontekście wyroku dotyczącego aborcji. – Tego rodzaju, niezgodne z prawdą informacje, wprowadzają odbiorców w błąd. Może to stanowić element nękania, zastraszenia, a nawet mowy nienawiści – uzasadnił szef KRRiT.
  • Pandemia i wprowadzone przez rząd ograniczenia spowodowały zawieszenie emisji wielu widowisk, programów na żywo i debat w studio. Przerwano także realizację zdjęć do wielu seriali, zarówno kontynuacje jak i nowych. Wszystkie stacje i kanały zmieniły ramówki.
  • Odwołano targi telewizyjne w tradycyjnej formule m.in. w Cannes i Las Vegas, festiwale filmowe i telewizyjne. Część z nich odbyła się w systemie hybrydowym (na żywo i w sieci), zdecydowanie więcej tylko on-line.
  • Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgodził się, żeby Multimedia Polska została kupiona przez Vecrtę. Warunkiem jest sprzedaż sieci tej pierwszej firmy w 8 miastach oraz umożliwienie klientom w 13 innych miastach zmiany operatora bez żadnych kosztów.
  • 15 lipca Spółka ITI Neovision, operator Platformy Canal+, zmieniła nazwę na Canal+ Polska. Jednocześnie złożyła w Komisji Nadzoru Finansowego prospekt emisyjny, zamierza zadebiutować na warszawskiej giełdzie. Jeszcze 3 listopada KNF zatwierdziła prospekt Canal+, firma oferowała akcje inwestorom z Polski i USA a 12 listopada poinformowała o wycofaniu prospektu ze względu na zmieniające się warunki na rynkach finansowych.
  • Film dokumentalny Marcina Gutowskiego „Don Stanislao. Druga twarz kardynała Dziwisza” pokazano w TVN24 . W trwającym ponad godzinę dokumencie przedstawiono dokumenty, relacje i rozmowy, wskazujące, że metropolita krakowski senior kardynał Dziwisz, uczestniczył m.in. w procederze tuszowania nadużyć seksualnych przez księży na całym świecie. Wcześniej kard. Dziwisz udzielił wywiadu Piotrowi Kraśce a dominującym hasłem jego odpowiedzi na trudne pytania był tercet: nie wiedziałem, nie słyszałem, do mnie nie dotarło!
  • 8 marca Jacek Kurski odwołany został z funkcji prezesa Telewizji Polskiej, o czym  zdecydowała korespondencyjnie Rada Mediów Narodowych. Powołano go ponownie po wygranych przez Andrzeja Dudę wyborach prezydenckich. Przez ten czas zastępował go Maciej Łopiński.
  • Na 2021 przeniesiono letnie igrzyska olimpijskie w Tokio i Mistrzostwa Europy w piłce nożnej a także setki innych imprez sportowych.
  • Udział wielkiej telewizyjnej czwórki spadł w do 33,05% oglądalności.
  • Polsat kupił Interię za 422 mln zł. Na transakcję musi się zgodzić UOKiK.
  • „Tylko nie mów  nikomu”- dokument braci Sekielskich o pedofilii  w kościele i praktykach kryjących krzywdzicieli dzieci. Odzew kk niby stanowczy ale tradycyjnie bez konsekwencji.
  • SES Astra, światowy potentat łączności satelitarnej, zamknęła swoje warszawskie biuro.
  • Od lipca właściciele platform muszą płacić 1,5 proc. podatku od przychodów z opłat od użytkowników lub z reklam. Opłata trafia na konto PISF-u i ma wynieść w 2020 ok. 15 mln zł, a w kolejnych – minimum 20 mln zł.
  • HBO Europe zleciło realizację 14 filmów krótkometrażowych o epidemii. Serię „W domu” firmują znani reżyserzy, m.in.: Paweł Łoziński, Jacek Borcuch, Andrzej Dragan, Jerzy Skolimowski, Krzysztof Skonieczny i Małgorzata Szumowska.
  • Po 15 latach zniknął z anteny TVP Kultura „Tygodnik Kulturalny”, prowadzony ostatnio przez Agnieszkę Szydłowską.
  • 19 listopada wystartował nowy kanał Telewizji Polskiej – TVP Dokument. Ma prezentować dokumenty polskie i światowe, sięgnie też do odnowionych cyfrowo materiałów z ośrodków regionalnych TVP.
  • Po całym roku przesuwania emisji swego nowego serialu „Osiecka”, TVP zdecydowała się pokazać pierwsze trzy odcinki w okresie świat Bożego Narodzenia. Okazało się, że nie prace postprodukcyjne czy prawa autorskie i osobiste były powodem zwłoki ale dramatycznie niski poziom realizacji.

WYPAŁY

  1. Król (Canal+)- długo oczekiwany, ale warto było i po raz pierwszy tak różnorodnie reklamowany serial, oparty na bestsellerowej powieści Stefana Twardocha. Może najlepsza produkcja telewizja w odrodzonej Polsce z dużymi szansami na międzynarodową karierę.
  2. Down the Road. Zespół w trasie (TTV)- format belgijski ale wykonanie polskie z brawurową grupa uczestników i świetnym prowadzącym.
  3. Ciężarówką przez Afrykę (Discovery Channel)- Dawid Andes nie zawiódł także na afrykańskich bezdrożach bo wciąż ma dar ciekawości miejsc i ludzi.
  4. Chyłka. Kasacja (TVN)- kolejny sezon i kolejna udana realizacja, bodaj jedyna u tego nadawcy, która trzyma poziom. No i bezbłędna Magdalena Cielecka!
  5. Gambit królowej (Netflix)- światowy sukces także z udziałem polskich widzów i kolejna dobra propozycja aktorska Marcina Dorocińskiego.
  6. Patria (HBO)- spośród bardzo wielu serialowych propozycji tego nadawcy, wieloodcinkowa wizyta w Kraju Basków z epoki ETA pozostanie na długo w pamięci.
  7. Drwale (National Geographic)- już dawno widownia telewizyjna się tak nie spociła, co dowodzi wysokiej jakości tej spektakularnej produkcji, przenoszącej nas do Nowego Świata w realia XVII wieku.
  8. Igraszki z diabłem (TVP1)- jedna z kilku udanych premier odrodzonego Teatru Telewizji, a twórcy mieli dodatkowe utrudnienie w postaci pamięci widzów o legendarnym spektaklu sprzed kilkudziesięciu lat.
  9. Brzydula (TVN7)- jedyny z odgrzewanych serialowych kotletów, który dał się oglądać po latach.
  10. Święty (TV4)- niespodziewany ale chyba zasłużony przebój mało dotąd rozpoznawalnej stacji. Niezłe scenariusze, bohaterowie i poczucie humoru.
  11. Ludzie i bogowie (TVP1)- komiksowa formuła i z czasem nużąca powtarzalność sytuacji ale na pewno nie była to obojętna propozycja „w temacie” wojenno- okupacyjnym. I sporo nowych twarzy w obsadzie!

NIEWYPAŁY

  1. Kasta (TVP Info)- fatalnie pomyślany i zrealizowany cykl, który w zamyśle miał skompromitować środowisko prawnicze a obnażył amatorszczyznę autorów i głębię myśli zleceniodawców.
  2. Mały zgon (Canal+)- miało być zwariowane i szalone pomieszanie z popłataniem firmowane przez samego Juliusza Machulskiego a wyszło nieczytelne kuriozum z kosmitami, duchami i najaranymi strażnikami w fabule. Porażka!
  3. Uzdrowisko (TVP2)- słabiutka propozycja, która próbowała zdyskontować zasłużone powodzenie „Sanatorium miłości”. Ale widzowie w ogóle nie kupili konwencji, pomysłów i obsady.
  4. Znaki 2 (AXN)- w polskim miasteczku na końcu świata wojny gangów, dilerów i szamanów jak w Chicago, Nowym Jorku i Londynie. Kuriozalne pomysły plus słaba realizacja i dyskusyjne aktorstwo.
  5. Szadź (TVN)- ulubieniec publiczności nie do końca sprawdził się w roli psychopatycznego zabójcy ale fabuła i okoliczności towarzyszące nie ułatwiły mu też zadania. W pamięci zostaną samochody z usuniętymi znakami firmowymi!
  6. Czy warto 2 (Polsat)- choć nie warto było już w prologu, słoneczna stacja poszła w zaparte. Z przewidywalnym skutkiem. Ale jak się generalnie nie ma pomysłu na co dalej to…
  7. Będzie dobrze, kochanie (TVP2)- nieudana próba realizacji pierwszego serialu/programu tylko w warunkach domowych.
  8. Usta, usta (TVN)- reaktywacja po 9 latach nie udała się kompletnie, bo już pierwszy odcinek dłużył się w nieskończoność. Ale podobno będzie ciąg dalszy??!!
  9. Szkoła z TVP (TVP1)- odzew publicznego nadawcy na zapotrzebowanie edukacyjne w dobie pandemii, jak tyle innych rzeczy potwierdził, że fachowców na Woronicza pozostało już bardzo niewielu. Chyba tylko w archiwum!
  10. Normalni ludzie (HBO)- jak bezkostiumowa próba klasycznego melodramatu sprzed wielu, wielu lat ale młodzież recenzencka zachwycona anachronicznym językiem i prościutką fabułką.

POŻEGNANIA

  • Jerzy GRUZA
  • Wiktor BATER
  • Edward  MIKOŁAJCZYK
  • Ryszard MIAZEK

ODEJŚCIA

  • Małgorzata Łupina z TVN/Discovery
  • Sławomir Nawrot z Kino Polska TV
  • Mateusz Borek z Polsatu
  • Łukasz Orbitowski z TVP Kultura
  • Justyna Pochanke z TVN/TVN24
  • Bartosz Kurek z Polsatu
  • Maciej Maciejowski z TVN/Discovery
  • Piotr Korycki z TVN/Discovery
  • Kinga Rusin z TVN/Discovery
  • Magda Mołek z TVN/Discovery
  • Paulina Czarnota- Bojarska z Canal+
  • Żelisław Żyżyński z Canal+
  • Barbara Schabowska z TVP Kultura
  • Sławomir Kurek z TVN/Discovery
  • Sergiusz Ryczel z Canal+