Wyniki najnowszego badania przeprowadzonego na zlecenie CBeebies – dziecięcego kanału z portfolio BBC – przez agencję badawczą IQS dowodzą, że telewizja nadal pełni znaczącą rolę w życiu codziennym polskich rodzin. 71% rodziców dzieci w wieku 3-6 lat wskazuje, że wspólne chwile przed ekranem to jeden z głównych sposobów spędzania czasu wolnego z dziećmi. Badanie ?Najmłodsi widzowie przed telewizorami? zostało przeprowadzone, aby lepiej poznać nawyki telewizyjne polskich dzieci.
Podczas gdy czas spędzany przez dzieci przed ekranami jest powodem wielu dyskusji, Magdalena Komsta – psycholożka, pedagożka i przede wszystkim matka ? wierzy, że kierując się wiedzą i rozsądkiem, telewizja może być pozytywnym doświadczeniem zarówno dla dzieci, jak i rodziców.
Współczesne maluchy wzrastają w świecie technologii i będą miały z nimi kontakt już od najmłodszych lat. Warto więc uczyć dzieci rozsądnego korzystania z ich dobrodziejstw, a nie eliminować je zupełnie ? komentuje ekspertka. Eliminowanie telewizji z życia dzieci, które nie poznają już świata bez ekranów, nie jest rozwiązaniem. Istnieją zresztą dowody na to, że dobrze zaprojektowane edukacyjne programy telewizyjne mogą przyczynić się do poprawy zdolności poznawczych, językowych i społecznych. Dlatego istotne jest, aby uczyć dzieci rozsądnego korzystania z mediów, koncentrując się nie tylko na ilości spędzanego z nimi czasu, ale także na jakości prezentowanych treści ? tłumaczy Magdalena Komsta.
Zapytani o to, do kogo należy w domu pilot, 50% rodziców dzieci w wieku od 3 do 6 lat twierdzi, że samodzielnie wybiera treści dla swojej pociechy, a 49% że dokonuje wyboru wspólnie z dzieckiem. Tylko 1% respondentów przyznaje, że wybór ten należy głównie do dziecka. Co ciekawe, z badania wynika, że 52% rodziców dzieci w wieku 3-6 lat zasiada przed ekranem razem z najmłodszymi widzami. Umożliwia to nie tylko reagowanie w czasie rzeczywistym, ale i ułatwia nawiązanie dialogu z dzieckiem.
Warto, żeby rodzice świadomie dobierali programy odpowiednie dla wieku dziecka i zgodne z wartościami istotnymi dla rodziny, ale także oglądali je wraz z maluchem, traktując bajki jako pretekst do rozmowy i zabawy ? komentuje ekspertka, Magdalena Komsta.
W ramach rozmów z rodzicami pytano również o najistotniejsze wartości, które chcą przekazać dzieciom. Wśród najczęściej wymienianych znalazło się: mówienie prawdy i szacunek do rodziców, bycie dobrym dla innych, samodzielność, akceptacja samego siebie oraz umiejętność rozwiązywania problemów. Bardzo wysoko ocenione zostały szacunek do przyrody i środowiska oraz miłość do zwierząt.
Ponieważ dzieci naśladują zachowania i postawy obserwowane w telewizji, bardzo ważny jest świadomy wybór treści zgodnych z wartościami uznawanymi przez rodziców za istotne. Z tego powodu warto obejrzeć choćby jeden odcinek danego programu przed włączeniem go maluchowi, by upewnić się, że promuje postawy spójne z naszym spojrzeniem na wychowanie. Dobrze skomponowane i dostosowane do wieku programy mogą stanowić punkt wyjścia do rozmowy z dzieckiem na wiele ważnych tematów. Warto, aby każdorazowo w trakcie oglądania i po zakończeniu emisji omówić z dzieckiem istotne wątki, wyjaśnić mu ewentualne wątpliwości i odnieść obejrzaną treść do codziennego życia – na przykład poprzez wspominanie o podobnych doświadczeniach dziecka lub zabawę w odgrywanie ról, opartą o zdarzenia z bajki ? tłumaczy Magdalena Komsta. – Fakt, że aż 99% rodziców uczestniczy w wyborze programów oglądanych przez dzieci jest bardzo budujący, ale jednocześnie może świadczyć o braku zaufania względem dziecięcej rozrywki. Oferta rozrywkowa kierowana do dzieci jest bardzo bogata, dlatego tak istotne jest wyselekcjonowanie tych wartościowych treści. Upewnijmy się, że wybraliśmy dla swoich pociech bezpieczne towarzystwo, a wtedy sami zyskamy odrobinę czasu na zaspokojenie własnych potrzeb. Wszyscy – nawet rodzice małych dzieci – jesteśmy ludźmi i potrzebujemy chwili oddechu. Nic w tym złego! ? uspokaja ekspertka.
Po zweryfikowaniu jakości treści, warto zwrócić uwagę również na czas, przeznaczony na telewizyjną rozrywkę. Z deklaracji rodziców przedszkolaków wynika, że ich dzieci oglądają telewizję prawie codziennie, średnio 6,1 razy w tygodniu, maksymalnie przez 30 min (15%), do godziny (42%) lub do dwóch godzin (36%) dziennie. Tylko w 8% domów czas przed telewizorem wydłuża się do ponad dwóch godzin.
Według rekomendacji największych światowych organizacji zajmujących się zdrowiem dzieci, przedszkolaki powinny spędzać nie więcej niż godzinę dziennie w kontakcie z mediami cyfrowymi, w tym przed telewizorem. Przeciętny trzylatek potrafi utrzymać uwagę nie dłużej niż przez 10 minut. Do szóstych urodzin ten czas wzrasta do około 20 minut. Na koncentrację uwagi ma wpływ atrakcyjność prezentowanych treści oraz zaangażowanie emocjonalne dziecka. Z tego powodu w grupie wiekowej 3-6 lat warto rozłożyć czas ekranowy na krótkie, nieprzekraczające 20 minut bloki, przeplatane rozmową dziecka z opiekunem na temat obejrzanych treści oraz aktywnością ruchową i interakcjami społecznymi, np. z rodzeństwem. Pozwala to też uniknąć przestymulowania i rozdrażnienia ? zwraca uwagę pedagożka, Magdalena Komsta.
Wspieranie poprawnego rozwoju dziecka i tworzenie bezpiecznej przestrzeni do nauki i zabawy dla najmłodszych widzów stanowi najważniejszą misję dziecięcego kanału BBC ? CBeebies. Ramówka stacji skierowana jest zarówno do dzieci w wieku 3-4 lat, jak i starszych przedszkolaków i zaplanowana została zgodnie z naturalnym rytmem dziennym dziecka ? poranne programy pomagają przygotować się na dzień pełen przygód, popołudnie to czas na zajęcia rozwijające, wieczorem natomiast nadchodzi pora na wyciszenie i przygotowanie do snu.
